13

منع قربانی کردن و نگهداری از محیط زیست در دین زرتشت

 مخالفت زرتشت با مسئله قربانی که رسم شایع قدیم بوده در شکل حقیقی اش جهت اصلاح اقتصادی و احساس رحم و شفقت انجام گرفت. زرتشت و پیروان آن به شدت با مسئله قربانی و اعمال آن مخالف بودند و می گفتند که دشمنان جامعه کشاورزی و پیروان دروغ پرستی تنها آنهایی نیستند که با سلاح  می جنگند. برای نمونه در گات ها، یسنا ۳۲ بند ۱۰ این گونه آمده است: {به راستی آموزگار بد نگریستن به زمین و خورشید را با دو دیده از بدترین گناهان می انگارد، نیک اندیشان را به سوی گم راهی می کشاند و و کشتزار ها را ویران میکند و رزم افزار (سلاح) به روی راستان  (درست کارها) می کشد.} در بهرام یشت نیز اشاره به این نوع قربانی ها و مراسم های زشت شده و آن را نکوهیده.  در گات ها ترجمه ابراهیم پورداود هات۳۲ بند۱۲ در این باره چنین نوشته شده: { نفرین تو ای مزدا بکسانی باد که از تعالیم خود مردم  را از کردار نیک منحرف میسازند و به کسانیکه گاو را با فریاد شادمانی قربانی میکنند.}

علاوه بر هدف کشاورزی در مخالفت با قربانی حیوانات، احساس رحم و شفقت نیز انگیزه انسانهای مهربان میشده است تا با قربانی های رایج و خوفناک مبارزه کنند. در دین زرتشت برای احترام به حیوانات ۴ روز از ماه را گوشت نمی خورند که روزه ی گوشت نام دارد و روزهای ۲ و ۱۲ و ۱۴ و۲۱ است.

زرتشت خوردن مسکرات( مست کننده ها) را نیز منع کرده و این کار را زمانی انجام داده که خوردن مسکرات  در همه جای دنیا رایج بوده. در گاتها، یسنا ۴۸ بند۱۰ در اینباره این گونه نوشته است: {کی ای مزدا( خدا) شرفا به رسالت پی خواهند برد  کی این مشروب مسکر( مست کننده) و کثیف را بر خواهی انداخت.}

 وسواس ایرانیان زرتشتی در پاک نگاهداشتن آب و خاک و هوا و آتش نیز زبانزد یونایان بوده است. هرودوت( کتاب۱) و گزنفون (كتاب «Anabasis» يا سفرنامه جنگلي گزنفون xenephon)  درباره آن قلمفرسایی کرده و نوشته اند که ایرانیان هیچ چیز آلوده و کثیفی را در آب نمی ریزند و در پاک نگهداشتن خاک و زمین مراقبت میکنند.  در دین زرتشت هر آنچه که داده خداست  پاک و دوست داشتنی است و این انسان است که نباید ماده را در راه نادرست بکار برد. خداوند این جهان شادی آفرین را با همه زیبایی هایش برای زندگی و لذت آدمیان  آفریده است و همه مردم در مقام امین باید برای حفظ آن بکوشند. ارج گذاری به عناصر طبیعی، اقرار به عظمت خداوند و دینداری است. در یسنه (هات ۳۸ بند۱) این گونه بیان شده است: {این زمین را میستاییم. زمینی که ما را در بر گرفته است.} و همچنین در هات ۱۶ بند ۹  میگوید : {همه آبها را میستاییم. همه گیاهان را می ستاییم. همه مردان نیک را میستاییم. همه زنان نیک را میستاییم. و نیز با  شناخت وظایف ایزدان اهمیت محیط زیست و جلوگیری از آلودگی ها در سنت زرتشتی را در خواهیم یافت.} از آن جمله آناهیتا و آبان فرشتگان پاسدار آب و آذر و نیریوسنگ فرشته های پاسدار آتش و زامیاد فرشته پاسبان زمین و خاک و ویرو فرشته پاسبان باد و هوا است.

این اعتقاد زرتشتی ها موجب میشده که هیچ چیز آلوده ای را در آب نیندازند و از سوزاندن مردار و هر چیز ناپاک دیگری دوری می کردند به این دلیل که دوری از سوزاندن هر چیز ناپاک به منظور پیش گیری از آلودگی هواست. رسم استفاده از برج خاموشی یا دخمه نیز برای جلوگیری از آلوده شدن خاک به وسیله مردار بوده که امروزه با فشار حکومتی زرتشتی ها مجبور به برداشتن آن شدند. 

در این خاک زرخیز ایران زمین
نبودند جز مردمی پاک دین
همه دینشان مردی و داد بود
وز آن کشور آزاد و آباد بود
چو مهر و وفا بود خود کیششان
گنه بود آزار کس پیششان
همه بنده ناب یزدان پاک
همه دل پر از مهر این آب و خاک
پدر در پدر آریایی نژاد
ز پشت فریدون نیکو نهاد
بزرگی به مردی و فرهنگ بود
گدایی در این بوم و بر ننگ بود
کجا رفت آن دانش و هوش ما
که شد مهر میهن فراموش ما
که انداخت آتش در این بوستان
کز آن سوخت جان و دل دوستان
چه کردیم کین گونه گشتیم خوار؟